Zasiłek rodzinny

 Świadczeniami rodzinnymi są:

  • zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
  • jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka,
  • świadczenie rodzicielskie,
  • świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna.

Zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego

Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z  utrzymaniem dziecka. Wraz z dodatkami do zasiłku rodzinnego przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674,00 zł.

Gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny oraz dodatki przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764,00 zł.

Złotówka za złotówkę

W przypadku gdy dochód rodziny przekracza kwotę, (kryterium dochodowego odpowiednio 674,00 lub 764,00), pomnożoną przez liczbę członków danej rodziny o kwotę nie wyższą niż łączna kwota zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługujących danej rodzinie w okresie zasiłkowym, na który jest ustalane prawo do tych świadczeń, zasiłek rodzinny wraz z dodatkami przysługuje w wysokości różnicy między łączną kwotą zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny.

Łączną kwotę zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, stanowi suma przysługujących danej rodzinie w danym okresie zasiłkowym:

1) zasiłków rodzinnych podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych zasiłków;

2) dodatków do zasiłku rodzinnego, (z tytułu urlopu wychowawczego, dodatku z tytułu rodziny wielodzietnej, dodatku z tytułu samotnego wychowywania oraz dodatku z tytułu kształcenia i rehabilitacji osób niepełnosprawnych), podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych dodatków;

3) dodatków do zasiłku rodzinnego, (z tytułu urodzenia dziecka, rozpoczęcia roku szkolnego i dodatku z tytułu podjęcia nauki w szkole poza miejscem zamieszkania), podzielonych przez 12.

W przypadku gdy wysokość zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługująca danej rodzinie, jest niższa niż 20,00 zł, świadczenia te nie przysługują.

Dla przykładu – jeżeli rodzina przekracza kryterium o 380,00 zł, a uprawniona jest do zasiłku rodzinnego i dodatków w wysokości 400,00 zł, to od 400,00 zł odejmuje się 380,00 zł. Oznacza to, że tej rodzinie należy się 20,00 zł. Gdyby ta różnica wyniosłaby 19,00 zł, rodzina nie otrzyma już świadczeń.

Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:

  • rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka,
  • opiekunowi faktycznemu dziecka.
  • osobie uczącej się (osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub z zasądzeniem od rodziców na jej rzecz alimentów).

Zasiłek rodzinny przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.

Zasiłek rodzinny przysługuje do ukończenia przez dziecko:

  • 18 roku życia,
  • nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia,
  • 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zasiłek rodzinny nie przysługuje jeśli:

1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;

2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;

3) osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;

4) pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;
5) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało ustalone, na rzecz dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba, że rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany, powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców dziecka zostało oddalone, sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;

6) członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:

1) 95,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;

2) 124,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;

3) 135,00 zł na dziecko powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Dodatki do zasiłku rodzinnego przysługują tylko osobom uprawnionym do zasiłku rodzinnego. Są nimi:

  • dodatek z tytułu urodzenia dziecka,
  • dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
  • dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka,
  • dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej,
  • dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka,
  • dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego,
  • dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.

 Dodatek z tytułu urodzenia dziecka

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje jednorazowo w wysokości 1.000,00 zł.

Przysługuje on matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka. Dodatek przysługuje opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka. W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.
Powyższy dodatek przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10-go tygodnia ciąży do porodu. Fakt pozostawania pod opieką medyczną należy potwierdzić zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną. Warunek przedłożenia zaświadczenia nie dotyczy opiekunów prawnych dziecka, osób, które przysposobiły dziecko bądź wystąpiły do sądu o przysposobienie dziecka.

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje w wysokości 400,00 zł miesięcznie.

Przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:

  • 24 miesięcy kalendarzowych,
  • 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu,
  • 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.

W przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka przysługuje jeden dodatek.

Dodatek nie przysługuje, jeżeli osoba uprawniona:

  • bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy,
  • podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
  • dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem,
  • w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego,
  • korzysta ze świadczenia rodzicielskiego.

Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia prawa do dodatku zalicza się okres zatrudnienia na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

 Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka

Dodatek przysługuje w wysokości 193,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386,00 zł na wszystkie dzieci. W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160,00 zł na wszystkie dzieci.

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:

  • drugi z rodziców dziecka nie żyje,
  • powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
  • ojciec dziecka jest nieznany.

Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją.

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej

Dodatek przysługuje rodzinie wielodzietnej w wysokości 95,00 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka.

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka

Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości 90,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia i 110,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:
• do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności,

  • powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

 Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego

Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego przygotowanie przedszkolnego, w wysokości 100,00 zł na dziecko.

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego.

Wniosek o wypłatę dodatku składa się do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne.

Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania

  • Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.

Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka lub osobie uczącej się:

  • w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności – w wysokości 113,00 zł miesięcznie na dziecko albo;
  • w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej – w wysokości 69,00 zł miesięcznie na dziecko.

Do wniosku na okres zasiłkowy 2022/2023 należy dołączyć:

Dokument tożsamości wnioskodawcy (DO WGLĄDU!);

  1. orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności ( kopia i oryginał do wglądu);
  2. dokumenty stwierdzające wysokość dochodu rodziny, w tym odpowiednio: 
    1. oświadczenia członków rodziny o dochodzie osiągniętym w roku 2021, niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym (np. alimenty, stypendium, gospodarstwo rolne) – ZSR-05;
    1. zaświadczenie organu gminy lub kopia nakazu płatniczego o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku 2021 lub oświadczenie o wielkości gosp. rolnego – ZSR – 07;
    1. kopia odpisu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie lub poza rodziną lub odpis zatwierdzonej przez sąd ugody zawartej przed mediatorem zobowiązującej do alimentów;
    1. przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość zapłaconych alimentów w 2021 r. – jeżeli członkowie rodziny są zobowiązani orzeczeniem sądu, ugodą zatwierdzoną przez sąd do ich płacenia na rzecz osoby spoza rodziny;
    1. w przypadku utraty dochodu dokument określający datę utraty dochodu oraz wysokość utraconego dochodu z 2021 r. lub po tym roku (np. kserokopia świadectwa pracy, kserokopia umowy zlecenia/o dzieło, kserokopia PIT-u 11);
    1. w przypadku uzyskania dochodu w roku  2021 dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny oraz liczbę miesięcy, w których dochód został osiągnięty (np. zaświadczenie pracodawcy o okresie zatrudnienia i wysokości dochodu pomniejszonego o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochody od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne albo oświadczenie);
    1. w przypadku uzyskania dochodu po roku 2021 dokument określający wysokość dochodu uzyskanego z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty, (np. zaświadczenie pracodawcy o dacie zatrudnienia i wysokości dochodu uzyskanego za kolejny miesiąc od podjęcia zatrudnienia, pomniejszonego o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochody od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne albo oświadczenie);
  3. kserokopię karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy” − w przypadku cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; karta pobytu i decyzja o udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uprawniający do wykonywania pracy;
  4. kserokopię odpisu prawomocnego orzeczenia sądu orzekającego rozwód lub separację, odpis zupełny lub skrócony aktu zgonu małżonka lub rodzica dziecka, odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty na rzecz dziecka, odpis zupełny aktu urodzenia dziecka (z aktualną datą!) − w przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko;
  5. zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów w roku 2021 – w przypadku nie otrzymywania alimentów albo otrzymywania ich w niższej wysokości niż ustalona w ugodzie lub wyroku;
  6. kserokopię odpisu prawomocnego postanowienia sądu orzekającego przysposobienie lub zaświadczenie sądu rodzinnego lub ośrodka adopcyjnego o prowadzonym postępowaniu sądowym w sprawie o przysposobienie dziecka;
  7. kserokopię orzeczenia sądu o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
  8. zaświadczenie lekarskie zgodnie z obowiązującym wzorem wystawione przez lekarza lub położną, potwierdzające pozostawanie kobiety pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu oraz udzielenie świadczenia zdrowotnego co najmniej raz w każdym trymestrze ciąży – w przypadku ubiegania się o dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka;
  9. zaświadczenie pracodawcy o terminie i okresie udzielenia urlopu wychowawczego, oraz o co najmniej sześciomiesięcznym okresie pozostawania w stosunku pracy bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego;
  10. inne dokumenty, w tym oświadczenia, niezbędne do ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego i dodatków do zasiłku rodzinnego, zawierające klauzulę następującej treści:

„Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

Rozmiar czcionki
Kontrast